Πάνος Φιλιππακόπουλος

«_Το αυτοκίνητο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της σύγχρονης ανθρώπινης
κοινωνίας, είναι απαραίτητο εργαλείο για τη σωστή λειτουργία της και την
εξασφάλιση ορισμένων απαραίτητων ελευθεριών για τα μέλη της, αλλά δεν
μπορεί να είναι και δυνάστης της_»

ΤΕΧΝΟ-ΛΟΓΙΚΗ ΓΩΝΙΑ

H NEA κυβέρνηση δεν μας είναι άγνωστη, αφού έχει βρεθεί και πάλι στην
εξουσία κι έχει το δικό της μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση που επικρατεί
στους τομείς που αφορούν το αυτοκίνητο και τις μεταφορές γενικότερα. Ευθύνη
που δεν παραλείψαμε να επισημάνουμε πολλές φορές όταν κυβερνούσε το κόμμα
που βρίσκεται σήμερα στην εξουσία και δεν θα παραλείψουμε να κάνουμε και
στο μέλλον με την ίδια αυστηρότητα αν επαναλάβει τα σφάλματα του
παρελθόντος. Ελπίζοντας λοιπόν ότι η σχετική αυτοκριτική έχει γίνει κι ότι
υπάρχει η πρόθεση να μην επαναληφθούν αυτά τα σφάλματα, θα υπενθυμίσουμε
μερικές απλές αλήθειες, που δεν μπορούν να αλλοιωθούν από οποιαδήποτε
πολιτική σκοπιμότητα και που πρέπει να αποτελούν τη βάση για την οικοδόμηση
μιας σωστής πολιτικής:
1. Το αυτοκίνητο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της σύγχρονης
ανθρώπινης κοινωνίας, είναι απαραίτητο εργαλείο για τη σωστή λειτουργία της
και την εξασφάλιση ορισμένων απαραίτητων ελευθεριών για τα μέλη της, αλλά
δεν μπορεί να είναι και δυνάστης της.
2. H ισορροπημένη χρήση του αυτοκινήτου συμπληρώνει τα αναπόφευκτα κενά των
μαζικών μεταφορών, ελαφρύνοντας έτσι τις υποχρεώσεις του κράτους προς τους
πολίτες και δημιουργώντας ταυτόχρονα θέσεις εργασίας και δημόσια έσοδα. H
υπερβολική χρήση του αυξάνει ίσως τα έσοδα, αλλά αυξάνει υπέρμετρα και τα
προβλήματα που συνδέονται μ? αυτό και κατά συνέπεια δεν συμφέρει κανέναν,
ούτε το κράτος, ούτε τους πολίτες.
3. H εξασφάλιση της ισορροπημένης χρήσης του αυτοκινήτου είναι αδύνατη με
αστυνομικά μέσα και βαριά φορολογία, που δημιουργούν ανεξέλεγκτες
παραμορφώσεις και παρενέργειες, και δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο με
τα κατάλληλα κίνητρα, που είναι το εξής ένα: η βελτίωση των συγκοινωνιών,
ώστε να γίνουν τακτικές, αξιόπιστες και πολιτισμένες. Και μέχρι τώρα καμία
κυβέρνηση και κανένα σύστημα δεν έχουν καταφέρει κάτι τέτοιο. Και οι
ιδιωτικές συγκοινωνίες που υπήρχαν στην Αθήνα αμέσως μετά τη δικτατορία
ήταν κακές, και οι μετέπειτα κρατικές συγκοινωνίες ήταν κακές, και οι
σημερινές ιδιωτικοποιημένες συγκοινωνίες πάλι κακές είναι. Αντίστοιχη είναι
η κατάσταση και στις άλλες πόλεις (ας μην ξεχνάμε ότι το κυκλοφοριακό και η
ρύπανση της ατμόσφαιρας έχουν πάψει να αποτελούν το θλιβερό προνόμιο
αποκλειστικά της Αθήνας) ακόμα κι αν υπάρχουν κάποιες πιθανές εξαιρέσεις,
που τουλάχιστον προσωπικά δεν γνωρίζουμε. Χρειάζεται λοιπόν αλλαγή
νοοτροπίας στην οργάνωσή τους, χρειάζεται η ανάλογη κρατική βούληση και
βέβαια χρειάζεται συνεχής έλεγχος. Προς την κατεύθυνση αυτή μεγάλη θα είναι
η συμβολή του μετρό της Αθήνας (και της Θεσσαλονίκης;) και θα πρέπει από
τώρα να προγραμματιστούν όλες οι αναγκαίες μελλοντικές επεκτάσεις του, ώστε
να πραγματοποιηθούν χωρίς καθυστερήσεις μετά την ολοκλήρωση του σημερινού
έργου.
4. H οδική ασφάλεια δεν εξασφαλίζεται με υστερίες, μεγάλα λόγια και
πεισματική προσκόλληση σε αποτυχημένες προκαταλήψεις, αλλά με διερεύνηση
των πραγματικών αιτιών των ατυχημάτων (που αποτελούν ένα σημαντικό πρόβλημα
σε όλο τον κόσμο), μακροπρόθεσμο προγραμματισμό, εξειδικευμένο προσωπικό
και φυσικά σωστή εκπαίδευση και συνεχή ενημέρωση των οδηγών. O 'Ελληνας
είναι απείθαρχος στα αστυνομικά μέτρα, αλλά αν πειστεί με λογικά
επιχειρήματα για κάτι είναι διατεθειμένος να το εφαρμόσει. Από την άλλη
πλευρά, το κράτος ξοδεύει αρκετά χρήματα κάθε χρόνο για την κατασκευή και
συντήρηση δρόμων. Ας υποχρεώσει επιτέλους τους εργολάβους να τους
κατασκευάζουν σωστά κι ας επιβάλλει αυστηρές κυρώσεις σε όσους δεν το
κάνουν. Και βέβαια, καμία βελτίωση δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αν δεν
εξαφανιστεί τελείως το φαινόμενο της εξαγοράς διπλωμάτων οδήγησης από
άσχετους με χρηματισμό κάποιων εξεταστών. Αντίστοιχα, το μέτρο του
περιοδικού τεχνικού ελέγχου των αυτοκινήτων, που αποτελεί άλλωστε
δημιούργημα της σημερινής κυβέρνησης στην προηγούμενη θητεία της, πρέπει
επιτέλους να λειτουργήσει σωστά για να αποδώσει τα ανάλογα αποτελέσματα. H
σημερινή παρωδία, με το ρυθμό της οποίας απαιτούνται πάνω από 10 χρόνια για
να ελεγχθούν όλα τα αυτοκίνητα, ελάχιστα συνεισφέρει στη βελτίωση της
οδικής ασφάλειας.
5. Το αυτοκίνητο αποτελεί πλέον, άμεσα ή έμμεσα, με τους φόρους που
επιβάλλονται σ? αυτό, στη βενζίνη, στα ανταλλακτικά, αλλά ακόμα και με τους
φόρους που πληρώνουν όσοι ασχολούνται μ? αυτό επαγγελματικά, μια τεράστια
πηγή εσόδων, που αποφέρει γύρω στο 1 τρισεκατομμύριο δραχμές κάθε χρόνο στο
κράτος. Θα πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίζεται με την ανάλογη σοβαρότητα αλλά
και να υπάρχει κάποια ανταπόδοση από το κράτος προς τους ιδιοκτήτες των
αυτοκινήτων που συνεισφέρουν τόσα πολλά στον κρατικό προϋπολογισμό. Ακραία
μέτρα δημιουργούν ακραίες αντιδράσεις στην αγορά και τελικά ζημιωμένο
βγαίνει το κράτος. Ας μην ξεχνάμε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση περίμενε
αυξημένα έσοδα με την αύξηση της φορολογίας μετά τη λήξη της απόσυρσης,
βρέθηκε μπροστά στη δυσάρεστη έκπληξη να δει τα έσοδά της να μειώνονται
σημαντικά λόγω του μηδενισμού σχεδόν της αγοράς και αναγκάστηκε να μειώσει
εκ νέου τους φόρους για να την τονώσει (και να ενισχύσει βέβαια αντίστοιχα
τα έσοδα του κράτους).
6. Οι κινητήρες των αυτοκινήτων σαν εστία καύσης, αποτελούν αναπόφευκτα και
πηγή ρύπανσης και κατά συνέπεια συνεισφέρουν στη δημιουργία του νέφους. H
συγκέντρωση όμως της προσπάθειας καταπολέμησης του νέφους σε μέτρα που
αφορούν αποκλειστικά το αυτοκίνητο δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε αποτυχία,
όπως και στο παρελθόν, με αυτήν ή την προηγούμενη κυβέρνηση. Σίγουρα η
απόσυρση δεκάδων χιλιάδων αρχαίων αυτοκινήτων και η αντικατάστασή τους με
καινούργια αυτοκίνητα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας είχε θετικό αποτέλεσμα
στην προσπάθεια περιορισμού του νέφους, όπως θετικό αποτέλεσμα θα έχει και
η αγορά λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. Στη νέα κυβέρνηση θα πέσει
το βάρος του ελέγχου της σωστής λειτουργίας όλων αυτών των οχημάτων, ώστε
να εξακολουθήσουν να είναι αποτελεσματικά τα αντιρρυπαντικά συστήματα που
διαθέτουν, αλλά και του εντοπισμού άλλων πηγών ρύπανσης που μέχρι τώρα
έμειναν ανενόχλητες. Στο χώρο των μεταφορών π.χ., υπάρχει ακόμα το μεγάλο
πρόβλημα των χιλιάδων φορτηγών, ταξί και κρατικών αυτοκινήτων που
βρίσκονται σε κακή κατάσταση, κυκλοφορούν συνεχώς μέσα στην πόλη και την
ρυπαίνουν απίστευτα. Ενώ πολλά μπορούν να γίνουν ακόμη στο χώρο της
βιομηχανίας και των κεντρικών θερμάνσεων και βέβαια στην προστασία ή και
την αύξηση του πρασίνου, χωρίς το οποίο, ας μη γελιόμαστε, η Αθήνα είναι
καταδικασμένη.
7. Τέλος, οι πολίτες δεν μπορεί να χωρίζονται σε δύο κατηγορίες όσον αφορά
την αγορά και τη χρήση των αυτοκινήτων τους. Οι γελοιότητες με τα AMO και
τις κάθε είδους εξαιρέσεις σε φορολογικά και κυκλοφοριακά μέτρα πρέπει να
σταματήσουν για να αποκατασταθεί και η αξιοπιστία του κράτους. Εξαιρέσεις
αναπόφευκτα υπάρχουν σε όλους σχεδόν τους νόμους, για λόγους κοινωνικούς,
δημοσίου συμφέροντος κ.λπ., αλλά αυτές πρέπει να δίνονται στην κυριολεξία
με το σταγονόμετρο για να δικαιολογείται ο ιδιαίτερος χαρακτήρας τους,
αλλιώς δεν αποτελούν παρά τεκμήριο φαυλότητας.
Ελπίζουμε ειλικρινά, ο ερασιτεχνισμός και η αλαζονεία του παρελθόντος να
έχουν αντικατασταθεί με σοβαρότητα και διάθεση προγραμματισμένης δουλειάς
και διαλόγου. Θα είναι για το καλό όλων μας._Π.Φ.

ΥΓ.1: Το έχουμε πει πολλές φορές και θα το ξαναπούμε. Το μεγαλύτερο
πρόβλημα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας είναι η αδιαφορία. Τον περασμένο
μήνα ο υπογράφων είχε εκφράσει την απορία κατά πόσο οι αναγνώστες των 4T
αντιλαμβάνονται την παρακμή στην οποία οδηγούν την κοινωνία μας τα
μικροσυμφέροντα, ο άκρατος ατομισμός και η αναξιοκρατία και την ευχή να μας
γράψετε κατά πόσο συμφωνείτε μαζί μας στην κριτική που ασκούμε κατά καιρούς
σε αυτά τα φαινόμενα ή απλώς γυρίζετε σελίδα για να βρείτε πιο
«αυτοκινητιστικά» θέματα. Ξέρετε πόσες επιστολές πήραμε; Μία! Αυτό σημαίνει
άραγε πως γυρίζετε σελίδα, ή ακόμα και οι αναγνώστες των 4T έχουν πειστεί
πλέον πως τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, πως η παρακμή είναι αναπόφευκτη και
πως τίποτα δεν μπορούμε και δεν αξίζει να κάνουμε γι? αυτό;

ΥΓ.2: Πριν αλέκτωρ λαλήσει και αφού τα παραπάνω είχαν ήδη γραφτεί, ήρθαν τα
έκτακτα μέτρα της 18.10 για την αντιμετώπιση του νέφους που ήταν βέβαια τα
ίδια που είχαμε γνωρίσει και στο παρελθόν. H νέα κυβέρνηση μόλις είχε
εγκατασταθεί κι έτσι δεν μπορούμε να της τα χρεώσουμε, αφού η νέα ηγεσία
του ΥΠΕΧΩΔΕ ήταν αδύνατο να έχει προλάβει να προγραμματίσει οτιδήποτε
διαφορετικό από τα ήδη υπάρχοντα. Ελπίζουμε όμως στο μέλλον να μην
επαναληφθεί η γνωστή ηλιθιότητα να αποκλείεται εντελώς ο μικρός δακτύλιος
από όλα τα αυτοκίνητα. Αφού απαγορεύεται σε όλη την πόλη η κυκλοφορία των
μισών, τα υπόλοιπα μισά πρέπει να «απλωθούν» σε όσο το δυνατό μεγαλύτερη
έκταση για να περιοριστεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση και κατά συνέπεια και οι
εκπομπές ρύπων. Το «στρίμωγμά» τους έξω από το δακτύλιο απλώς επιδεινώνει
το πρόβλημα με το φοβερό μποτιλιάρισμα που δημιουργεί.